کاسه نمد

کاربرد و عملکرد کاسه نمد:

کاسه نمد عمدتاً برای درزبندی پوسته‌های حاوی سیالات مختلف استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربرد آن در اتصالات قطعات دوار و چرخنده مانند شفت‌های دوار است. این قطعات برای حرکت و چرخش روان نیاز به روغن‌کاری دارند، اما این روغن نباید به بخش‌های دیگر نفوذ کند. در اینجا کاسه نمد نقش حیاتی ایفا می‌کند و با عایق‌بندی مناسب، مانع از نشت سیال مانند روغن می‌شود. بنابراین کاسه نمد در بخش‌های مختلفی از خودرو مانند پلوس، کمک فنر، شیر فرمان، سوپاپ و پیستون استفاده می‌شود.

وظایف کاسه نمد:

در برخی منابع، کاسه نمد با نام Oil Seal نیز شناخته می‌شود و به‌عنوان یکی از اجزای سیستم روانکاری خودرو مطرح می‌شود. وظایف کاسه نمد عبارتند از:

پیشگیری از هدررفت روغن:

جلوگیری از نشت روغن و حفظ آن در محل مورد نیاز.

ممانعت از ورود آلودگی و گرد و غبار:

جلوگیری از نفوذ ذرات خارجی به درون اجزای روغنی.

جلوگیری از نفوذ آب:

ممانعت از ورود آب به اجزا و تداخل آب و روغن.

کاهش اصطکاک بین اجزای فلزی دوار:

جلوگیری از تماس مستقیم اجزای فلزی دوار و کاهش اصطکاک بین آن‌ها برای حرکت روان‌تر.

نقش اصلی کاسه نمد:

نقش اصلی کاسه نمد، عایق‌بندی اجزای متحرک و پوسته‌های حاوی سیالات است. این وظیفه با پوشش فضای خالی بین یاتاقان و شفت‌ها که در حال حرکت هستند، به منظور جلوگیری از نشت سیالات و ورود آلودگی‌ها انجام می‌شود. با این عملکرد، کاسه نمد به حفظ کارایی و طول عمر قطعات متحرک و روان‌کاری بهتر آن‌ها کمک می‌کند.

انواع کاسه نمد خودرو:

کاسه نمد، یکی از اجزای مهم در ساختار مختلف خودروها، به‌ویژه اجزای هیدرولیکی که با نیروی چرخشی در حرکت هستند، به‌کار می‌رود. این قطعه، با توجه به کارایی و محل استفاده، ساختار و جنس متفاوتی دارد. در ادامه، انواع مهم کاسه نمد در خودروها را مورد بررسی قرار دهیم:

۱. کاسه نمد پلوس:

کاسه نمد پلوس قسمتی از سیستم انتقال نیرو در خودرو است که مسئول انتقال نیروی تولیدی توسط موتور به چرخ‌ها می‌باشد. این کاسه نمد، عموماً از جنس پلاستیک ساخته شده و در محل اتصال پلوس و دیفرانسیل یا جعبه‌دنده قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی آن جلوگیری از نشت روغن از جعبه‌دنده و یا دیفرانسیل و همچنین کمک به راستایی مناسب پلوس در حالت دور زدن و چرخش چرخ‌ها است.

۲. کاسه نمد گیربکس:

این کاسه نمد در ساختمان گیربکس به کار می‌رود و وظیفه حفاظت از روغن گیربکس در برابر نفوذ ذرات گرد و غبار را بر عهده دارد. معمولاً از جنس فلزی یا فنری ساخته شده و در محل اتصال شفت‌ها و ورودی گیربکس قرار می‌گیرد.

۳. کاسه نمد میل سوپاپ:

این کاسه نمد در محل اتصال میل سوپاپ و محل اتصال یاتاقان به‌کار می‌رود. وظیفه آن جلوگیری از نفوذ روغن به سیلندر و تسمه تایم می‌باشد. معمولاً از جنس مقاومی ساخته شده و تحت تأثیر دما و فشار قرار می‌گیرد.

۴. کاسه نمد میل‌لنگ:

این کاسه نمد در دو بخش پشت پولی و پشت فلایویل میل‌لنگ استفاده می‌شود. وظیفه آن حفاظت از روغن موردنیاز یاتاقان و بیرینگ‌های میل‌لنگ در برابر نفوذ ذرات خارجی و همچنین حفظ روغن درون پوسته میل‌لنگ برای عملکرد صحیح سیستم انتقال نیرو و دیگر اجزای موتور است.

با توجه به نوع و مکان استفاده، کاسه نمد‌ها دارای شاخصه‌های ثابت و غیرقابل تغییری هستند که باید به‌درستی انتخاب شوند تا عملکرد صحیح قطعات خودرو تضمین شود.

ساختار و اجزای کاسه نمد:

کاسه نمد در نگاه اولیه شبیه به یک واشر ساده و قطور به نظر می‌رسد، اما این قطعه ساده دارای پیچیدگی‌های خاصی است. همین پیچیدگی‌ها دلیل قیمت بالای آن هستند. کاسه نمد در ابعاد و جنس‌های مختلفی تولید می‌شود که این تنوع به محل‌های مختلف استفاده آن بستگی دارد. به عنوان مثال، کاسه نمد پلوس و کاسه نمد گیربکس در اندازه و جنس متفاوتی تولید می‌شوند. به طور کلی، کاسه نمد از سه بخش اصلی تشکیل می‌شود: فنر، نمد و واشر. این اجزا هر کدام وظایف خاصی دارند و از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند که بستگی به کاربرد آن‌ها دارد.

فنر:

فنر، که معمولاً فلزی است، بین نمد و واشر قرار می‌گیرد. وظیفه فنر ایجاد خاصیت ارتجاعی در کاسه نمد است تا این قطعه بتواند در محل مورد نظر کاملاً جا بیفتد و وظیفه درزگیری خود را به خوبی انجام دهد. فنر به کاسه نمد کمک می‌کند تا در جای خود محکم شود و در اثر فشار یا ضربه حرکت نکند. جنس فنر بستگی به محل کاربرد کاسه نمد دارد؛ برای مثال، اگر کاسه نمد در محیطی با تماس آب قرار دارد، فنر از استیل ضد زنگ ساخته می‌شود.

واشر:

واشر که در لبه داخلی کاسه نمد قرار می‌گیرد، از جنس لاستیک مقاوم ساخته شده است و به چسبندگی کامل قطعه بر دیواره شفت یا بلبرینگ کمک می‌کند و مانع از ایجاد اصطکاک می‌شود. وجود واشر باعث می‌شود که حتی ارتعاشات ریز قطعات در حال کار نیز نتواند مانع از نفوذ‌ناپذیری کاسه نمد شود و این قطعه را در جای خود حفظ کند.

نمد:

نمد با توجه به گرما، ضربه و فشاری که تحمل می‌کند از جنس‌های مختلفی مانند لاستیک فشرده، چرم، سیلیکون یا تفلون ساخته می‌شود. ساختار نمد دارای سه بخش اصلی است: مرز آب‌بند، لبه آب‌بند و لبه گردگیر. لبه گردگیر نمد که معمولاً شیاردار است، به صورت راست‌گرد یا چپ‌گرد طراحی می‌شود و بسته به محل استفاده کاسه نمد یکی از آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نتیجه‌گیری:

کاسه نمد با ساختار پیچیده و اجزای متنوع، نقش مهمی در جلوگیری از نشت سیالات و محافظت از قطعات خودرو دارد. این قطعه با داشتن فنر، واشر و نمد، عملکردی دقیق و کارآمد در شرایط مختلف ارائه می‌دهد و با توجه به نوع و محل استفاده، در ابعاد و جنس‌های مختلف تولید می‌شود. این تنوع و کارایی، اهمیت کاسه نمد در سیستم‌های مکانیکی خودرو را نشان می‌دهد.

عوامل مؤثر در انتخاب کاسه نمد:

کاسه نمدها بسته به شرایط کاری و نوع سیال مورد استفاده، در اشکال و ساختارهای مختلفی تولید می‌شوند. برخی از کاسه نمدها بدون فنر و تنها از جنس لاستیک ساخته می‌شوند، مانند کاسه نمد گریس. اما کاسه نمدهای روغن معمولاً دارای فنر و واشر هستند تا کارایی بیشتری داشته باشند. در انتخاب کاسه نمد مناسب، عوامل مختلفی نقش دارند که عبارتند از:

فشار و اختلافات ایجاد شده:

میزان فشار و نوسانات آن بر عملکرد کاسه نمد تأثیرگذار است.

گرما و تغییرات دمایی:

تغییرات دما و تحمل گرمایی کاسه نمد باید با شرایط محیطی هماهنگ باشد.

سرعت حرکت و نیروی چرخشی:

سرعت و نیروی چرخشی قطعات متحرک نیاز به کاسه نمدی دارد که مقاومت کافی در برابر اصطکاک داشته باشد.

نحوه قرارگیری (عمودی یا افقی):

وضعیت نصب کاسه نمد، عمودی یا افقی بودن، نیز در انتخاب نوع مناسب تأثیرگذار است.

نوع سیال مرتبط:

نوع سیالی که باید نشت‌گیری شود، از جمله روغن، گریس یا آب، نیز مهم است.

لنگی قطعات دوار:

لنگی یا ناهماهنگی قطعات دوار می‌تواند عملکرد کاسه نمد را تحت تأثیر قرار دهد.

نکات کلیدی در ساختار کاسه نمد:

فرم لبه داخلی کاسه نمد یکی از ویژگی‌های مهم آن است که می‌تواند به‌طور مستقیم بر کارایی و نحوه نشت‌گیری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال:

کاسه نمد با لبه داخلی S شکل:

این نوع کاسه نمد برای نشت‌گیری روغن به کار می‌رود و توانایی بالایی در جلوگیری از نشت روغن دارد.

کاسه نمد با لبه داخلی V شکل:

این نوع برای جلوگیری از نفوذ گریس استفاده می‌شود و کارایی خوبی در حفظ گریس در محل‌های مورد نیاز دارد.

نتیجه‌گیری:

انتخاب کاسه نمد مناسب بستگی به شرایط خاص هر کاربرد دارد. فشار، دما، سرعت، نحوه قرارگیری، نوع سیال و لنگی قطعات همگی عواملی هستند که باید در نظر گرفته شوند. به این ترتیب، هر نوع کاسه نمدی که در یک خودرو یا دستگاه خاص کارآمد باشد، ممکن است در شرایط دیگر عملکرد مطلوبی نداشته باشد. توجه به فرم لبه داخلی کاسه نمد نیز می‌تواند تأثیر زیادی بر کارایی آن داشته باشد و انتخاب مناسب را تضمین کند.

علائم و عوامل خرابی کاسه نمد:

کاسه نمد، یکی از قطعات حیاتی خودرو، باید به‌طور دوره‌ای مورد بازبینی و سرویس قرار گیرد. زیرا علائم خرابی این قطعه می‌تواند پیچیده و آزاردهنده باشند. در اینجا به برخی از علائم و عوامل خرابی کاسه نمد اشاره می‌شود:

نشت روغن بین چرخ‌دنده‌های دیفرانسیل:

علامتی از خرابی کاسه نمد می‌باشد.

صدای پر سر و صدا در دیفرانسیل:

این ممکن است نشانه از مشکل در کاسه نمد باشد.

کاهش سطح روغن در دیفرانسیل یا گیربکس:

این مسئله ممکن است ناشی از نشت کاسه نمد باشد.

نشستن گرد و خاک در اطراف کاسه نمد پلوس:

این ممکن است به عدم محافظت کافی از کاسه نمد پلوس اشاره کند.

روغن‌ریزی از موتور:

اگر روغن از محل‌های غیرمنتظره دیگری به جز موتور نشت کند، احتمالاً به دلیل خرابی کاسه نمد است.

مسدود شدن سوپاپ‌های هوای گیربکس:

این مشکل نیز ممکن است به خرابی یا نقص در کاسه نمد گیربکس اشاره داشته باشد.

همچنین، عواملی مانند کاهش سطح روغن، کیفیت نامناسب روغن و کاسه نمد، و نصب نادرست کاسه نمد می‌تواند باعث خرابی زودرس این قطعه شود. باید به یاد داشت که خرابی کاسه نمد می‌تواند به خسارات جدی در دیفرانسیل، سیلندر، سوپاپ‌ها و گیربکس منجر شود، بنابراین بررسی دقیق و تعمیر به موقع آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.